Self vs Static vs This w PHP: Czym się różnią i kiedy ich używać?

Programowanie obiektowe w PHP oferuje różnorodne narzędzia do manipulacji klasami i obiektami. Jednymi z najczęściej stosowanych są self, static i $this, które pełnią różne role w odniesieniu do metod i właściwości klas.

W tym artykule omówię, czym dokładnie różnią się self, static i $this, jak i kiedy ich używać, a także jakie sytuacje mogą wpłynąć na ich wybór.

self w PHP

self odnosi się bezpośrednio do klasy, w której jest używany. Oznacza to, że self jest wykorzystywane do odwoływania się do metod i właściwości klasy, które są statyczne lub są w danym momencie finalne i nie są częścią dziedziczenia.

Gdzie używa się self?

• self jest używany, gdy chcemy odwołać się do metody lub właściwości, ale tylko i wyłącznie w tej samej klasie.

• self jest typowo używane z statycznymi metodami i właściwościami, gdzie kontekst wywołania jest zawsze związany z klasą, a nie z obiektem.

Przykład z użyciem self

class BaseClass {
    public static function sayHello() {
        echo "Hello from BaseClass\n";
    }

    public static function callMethod() {
        self::sayHello(); // Odwołanie do metody statycznej w tej samej klasie
    }
}

BaseClass::callMethod(); // Wypisze: Hello from BaseClass

W powyższym przykładzie self::sayHello() odwołuje się bezpośrednio do klasy BaseClass i wywołuje metodę sayHello. Gdybyśmy użyli self w klasie pochodnej, odwołanie nadal wskazywałoby na metodę w BaseClass.

static w PHP

static jest bardzo podobny do self, ale ma kluczową różnicę – static wspiera późne wiązanie statyczne. Oznacza to, że odwołuje się do klasy, która jest rzeczywiście używana w momencie wywołania, nawet jeśli metoda jest dziedziczona.

Gdzie używa się static?

• static jest używany, gdy chcemy, aby wywołania metod lub właściwości mogły być dziedziczone w klasach pochodnych, co daje większą elastyczność niż self.

• Jest przydatny w projektach, które korzystają z dziedziczenia i chcą zapewnić, że wywołana metoda lub właściwość będzie dotyczyć klasy aktualnie wywołanej, a nie tylko tej, w której metoda została pierwotnie zdefiniowana.

Przykład użycia static

class BaseClass {
    public static function sayHello() {
        echo "Hello from BaseClass\n";
    }

    public static function callMethod() {
        static::sayHello(); // Odwołanie do klasy, która rzeczywiście wywołała metodę
    }
}

class ChildClass extends BaseClass {
    public static function sayHello() {
        echo "Hello from ChildClass\n";
    }
}

ChildClass::callMethod(); // Wypisze: Hello from ChildClass

W tym przypadku static::sayHello() wywoła metodę sayHello z klasy ChildClass, co ilustruje różnicę między self a static. self wywołałoby metodę sayHello z BaseClass, natomiast static wywołuje ją z klasy pochodnej.

$this w PHP

$this odnosi się do instancji obiektu. Używa się $this w kontekście, gdy chcemy odwołać się do konkretnego obiektu, który został utworzony na podstawie klasy. Dzięki $this mamy dostęp do właściwości i metod tej konkretnej instancji.

Gdzie używa się $this?

• $this jest używany tylko w kontekście obiektowym, a więc w metodach niestatycznych.

• Używamy $this, gdy chcemy pracować z konkretną instancją obiektu, modyfikować jego właściwości lub wywoływać jego metody.

Przykład użycia $this

class Example {
    public $message = "Hello, World!";

    public function showMessage() {
        echo $this->message; // Odwołanie do właściwości obiektu
    }
}

$instance = new Example();
$instance->showMessage();

W tym przykładzie $this->message odnosi się do właściwości message w bieżącej instancji klasy Example. $this jest konieczne, gdyż odnosi się do konkretnego obiektu, a nie klasy jako całości.

Podsumowanie

Różnice między self, static i $this w PHP są kluczowe dla zrozumienia, jak pracować z klasami i obiektami w sposób efektywny i elastyczny:

self – Odnosi się bezpośrednio do klasy, w której jest używany, ignorując kontekst dziedziczenia. Jest używany z metodami i właściwościami statycznymi.
static – Wykorzystuje późne wiązanie statyczne, co pozwala na bardziej elastyczne korzystanie z metod i właściwości w kontekście dziedziczenia.
$this – Odnosi się do instancji obiektu i jest używane do pracy z właściwościami i metodami w kontekście obiektowym.

Każdy z tych wskaźników ma swoje zastosowanie i jest przydatny w różnych sytuacjach. self jest odpowiedni do metod, które nie powinny być nadpisywane, static daje elastyczność w dziedziczeniu, a $this służy do pracy z instancjami klas. Znajomość ich różnic jest kluczowa, aby efektywnie korzystać z obiektowego PHP.